Stereotyp osób niepełnosprawnych
Jak postrzegamy osoby niepełnosprawne?Czy widzimy w nich osoby jak każde inne,czy patrzymy na nie z politowaniem?A może z troską o to jak radzą sobie w życiu?Stereotyp osoby niepełnosprawnej,niezależnie od tego…
Jak postrzegamy osoby niepełnosprawne?Czy widzimy w nich osoby jak każde inne,czy patrzymy na nie z politowaniem?A może z troską o to jak radzą sobie w życiu?Stereotyp osoby niepełnosprawnej,niezależnie od tego z jaką niepełnosprawnością się zmaga rzutuje bez wątpienia na jej codzienność.
Badania przeprowadzone 30 lat temu przez A.Ostrowską dot. społecznego wizerunku osoby niepełnosprawnej wskazywały,iż osoba niepełnosprawna jest osobą „słabą, wycofaną, pełną obaw, kojarzoną bardziej z niepowodzeniem niż z sukcesem, wywołującą raczej litość i chęć niesienia pomocy niż dającą się traktować jako partner własnych inicjatyw”.Na ile czas i inne realia zweryfikowały to jak dziś postrzegamy w społeczeństwie osoby z różnymi dysfunkcjami?
Otóż, przez lata do kluczowych kwestii dotyczących stereotypów osób niepełnosprawnych należało:
napiętnowanie osób z widocznymi dysfunkcjami;
akcentowanie ułomności, słabości, ograniczenia w różnym stopniu i zakresie;
przekonanie, że niewydolność występuje zarówno w sferze fizycznej jak i umysłowej.
W związku z tym, że stereotypy niepełnosprawności eksponują przede wszystkim cechy nieadekwatne do rzeczywistości,często krzywdzące osoby niepełnosprawne, wpływają one na ich relacje interpersonalne i funkcjonowanie społeczne jak też akceptację samych siebie. Warto zaznaczyć, że możliwości osób niepełnosprawnych wyznaczają nie tylko obiektywne utrudnienia wynikające z posiadanych ograniczeń, ale bariery umysłowe tworzone wskutek nieprawidłowej, stereotypowej percepcji społecznej (Mazurkiewicz,Oleksy 2012).W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się osoby o wyraźnie widocznym kalectwie bądź wyraźnie zaburzonym zachowaniu. Odmienność takich osób budzi w większości osób lęk i niepokój, ponieważ nie odpowiada to naszym wzorom integracji cielesnej i osobowej.
Pocieszające jest jednak funkcjonowanie także pozytywnych stereotypów osób niepełnosprawnych, które ujmują je jako osoby spokojne, bez nałogów, niemające innych problemów poza własnym ograniczeniem (Durka 2009). Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia aktywności osób niepełnosprawnych na rynku pracy, o czym będziemy pisać w kolejnym z postów.